Amper twee weken geleden discussieerde de gemeenteraad van Ede over het publiceren van namen van mensen die de wet hebben overtreden. Het bleek uiteindelijk voor de meeste raadsleden toch nog een brug te ver te zijn. Inmiddels lijkt de werkelijkheid de raad te hebben ingehaald want afgelopen week werden we in Ede opgeschrikt door 3 gevallen van “naming and shaming”. En alsof het zo moest zijn was er in alle gevallen een rechtstreekse link met de politiek.

Eerst was er de lijsttrekker van de PvdA bij de provinciale verkiezingen in maart.2011 Hij bleek zeer denigrerende uitspraken te hebben gedaan. Dat deze uitspraken in besloten kring zijn gedaan en naar buiten zijn gelekt zegt iets over het vertrouwen dat deze man geniet binnen zijn eigen fractie. Dat zijn bestuur aanvankelijk een andere reden voor het vertrek aanvoerde is een fraai voorbeeld van mismanagement in crisistijd. Het wordt er allemaal niet fraaier door. De lijsttrekker is echter ook directeur van de sociale werkplaats in Ede en dan ligt er dus ook een verantwoordelijkheid voor het gemeentebestuur van Ede. Om die reden kun je het niet afdoen als een interne PvdA kwestie. Dan moet je als gemeentebestuur kleur bekennen. Dat betekent je distantiëren van de uitspraken en meteen uitzoeken of officiële organen als het algemeen bestuur en de ondernemingsraad nog wel vertrouwen hebben in de directeur. Pas als dit zo is en de directeur openlijk excuses aanbied kun je verder. Maar besef wel dat de persoon voortaan als aangeschoten wild door het leven gaat. Vorig jaar liep er al een onderzoek naar de directeur naar aanleiding van een zwartboek. Daar kwam toen niet veel uit maar meer van dit soort zaken versterken je draagvlak niet. Het is als een veenbrand, er hoeft niet veel te gebeuren of het vuurtje laait weer op.

Dan was er nog de zaak van de directeur van het tegelmuseum in Otterlo. Formeel kan het gemeentebestuur daar niet veel mee en is het een kwestie van het museum zelf. Maar omdat de directeur ook raadslid is voor Pro Arnhem, heeft de geloofwaardigheid van de politiek een ferme deuk opgelopen.

En dan is de beker nog niet leeg want woensdag kwam naar buiten dat de voorzitster van het Toon Hermans huis stelselmatig geld naar haar eigen rekening had doorgesluisd. Ook dit zou, hoe triest ook, een interne kwestie zijn als hier geen link met de politiek zou zijn. De voorzitster staat ook op de kandidatenlijst van het CDA in Ede en was tot voor kort lid van een van de commissies en dus benoemd door de raad. Inmiddels heeft de plaatselijke afdeling van het CDA maatregelen genomen al hadden ze wat mij betreft nog wel wat openlijker afstand mogen nemen van het gebeuren.

Afgelopen woensdag stond in “de Groene Amsterdammer” te lezen dat Ede een registratie bijhoudt van Roma zigeuners. Dit riep terecht veel vragen op want etnische registratie is in Nederland namelijk verboden. In een reactie gaf de wethouder aan dat de wet ‘schuurt’ met de werkelijkheid. De groep Roma zigeuners vraagt een aparte benadering om bijvoorbeeld het schoolverzuim terug te dringen. En om maatwerk te kunnen leveren moet er wel het een en ander worden bijgehouden, dus worden geregistreerd. Dit pleit Ede echter niet vrij want registratie is in strijd met de “wet bescherming persoonsgegevens” en daarmee is Ede in overtreding. Nu kent deze wet weliswaar een aantal mogelijkheden om, onder voorwaarden, toch gegevens bij te houden maar hier heeft Ede geen gebruik van gemaakt.

Verder is het ook nog de vraag hoe de lijst tot stand is gekomen en dus hoe betrouwbaar deze is. Hier kun je vraagtekens bij zetten als er volgens het artikel kinderen op de lijst staan van nog geen 7 jaar oud met de toevoeging “diefstal met geweldpleging”. Dit komt niet echt overtuigend over. Daarnaast zijn volgens een geciteerde ambtenaar uit het artikel gegevens uitgewisseld tussen politie, sociale dienst, kinderbescherming, gerechtshof en gemeente. En een dergelijke uitwisseling is niet toegestaan.

Tot zover de registratie. Wat onderbelicht is in de berichtgeving is de manier waarop de gemeente is omgegaan met de gegevens. Deze zijn zonder veel omhaal verstrekt aan een journalist. Ook kreeg de journalist toegang tot de dossiers en heeft deze vrij kopieën kunnen maken. Dus niet alleen met de registratie is Ede in de fout gegaan maar ook met het beheer van de vastgelegde gegevens. Dit roept vragen op. Hoe gaan ze om met andere gegevens? Worden deze ook zo gemakkelijk verstrekt? En kunnen hier ook zo gemakkelijk kopieën van worden gemaakt? Zijn de vaak privacy gevoelige gegevens van de inwoners van Ede wel veilig in het gemeentehuis?

Kortom, is het vertrekken van gegevens een incident omdat een naïeve medewerker de lessen over het verstrekken van vertrouwelijke informatie was vergeten of zijn er helemaal geen lessen geweest? Ik ben benieuwd naar de lessen die het college van B&W en de ambtenaren uit deze uitglijder zullen trekken.

Eind juni stond zowel in Edestad als in de Gelderlander te lezen waar de locatie van de eventueel aan te leggen golfbaan gepland staat. Dat is vreemd want de locatie is alleen in een besloten vergadering van de commissie Ruimtelijke Ontwikkeling aan de orde geweest en valt daarmee onder het kopje “vertrouwelijke informatie”. Uit het stuk in de Gelderlander blijkt waar het lek zit: de afdeling Communicatie van de gemeente Ede. Met het naar buiten brengen van de locatie wordt door deze afdeling de vertrouwelijkheid geschonden.

Nu zou ik hier in dit geval ook weer niet zo zwaar aan tillen ware het niet dat B&W nog niet eens zo lang geleden heel moeilijk deed toen inmiddels oud raadslid Marcel van Dalen uit de school klapte. Dan past het in het kader van zelfreflectie om hier nu ook zorgvuldig mee om te gaan. Om die reden heb ik op 29 juni aan B&W de volgende vragen gesteld:

1.       Hoe kan de locatie bekend zijn geraakt bij de media?

2.       Rust er nog vertrouwelijkheid op dit onderwerp bij de commissieleden?

3.       Zo ja, wanneer wordt deze vertrouwelijkheid opgeheven?

In de beantwoording van de vragen wordt aangegeven dat er een procedurefout is gemaakt en dat de afdeling Communicatie desgevraagd aan de pers heeft meegedeeld welke locatie in beeld is voor de golfbaan. Daarmee is de geheimhouding volgens de beantwoording “de facto” opgeheven. Dat kan B&W dan wel vinden maar heel formeel is dit geen geldige reden en in het geval van Marcel van Dalen is dit ook niet als reden aangevoerd. Toen hij in een commissie vergadering naar buiten kwam met vertrouwelijke informatie "omdat het toch al op de website heeft gestaan" keek B&W duidelijk door een andere bril. De informatie bleef vertrouwelijk en de uitspraken van van Dalen werden aangegrepen om een onderzoek te starten naar zijn gedrag. Dat dit onderzoek uiteindelijk een averechts effect had en hier uitkwam dat voor een raadslid vrij uitspreken in een raadsvergadering of commissievergadering boven geheimhouding gaat, doet er dan niet toe.

Bovendien, wat voor een raadslid geldt, hoeft nog niet voor de afdeling Communicatie te gelden. Deze afdeling is niet het gremium om informatie openbaar te maken zolang deze informatie vertrouwelijk is verstrekt aan de Raad. Eerst zal de vertrouwelijkheid moeten worden opgeheven. En dat kan alleen in een vergadering van de Raad. Hier is het laatste woord dus nog niet over gesproken.

Met het woord “waanzin” typeerde de directeur/bestuurder van Cultura volgens de lokale omroep de vragen die mijn fractie samen met D66 heeft gesteld over de mogelijke belangenverstrengeling bij zijn organisatie. En inderdaad wordt met dat woord goed en kernachtig mijn gevoel over de situatie weergegeven.

Wat is het geval? In 2008 heeft de gemeente Ede aan de Stichting Cultura (van ondermeer het theater en de bibliotheken) opdracht gegeven om de gemeentelijke sport-en cultuurpas te ontwikkelen. De Stichting Cultura heeft de uitvoering van de ontwikkeling uitbesteed.

Uit informatie van het bedrijf WenO-online blijkt dat dit bedrijf in begin 2009 de software van de sport-en cultuurpas in Ede heeft geïntroduceerd en in april 2009 de sport- en cultuurpas heeft geïnstalleerd. Uit informatie van de Kamer van Koophandel blijkt dat WenO-online drie vennoten heeft:

1. een van deze vennoten is momenteel directeur/bestuurder van Cultura.
2. een ander vennoot is de zoon van de directeur/bestuurder en
3. uit informatie op www.cultura-ede.nl blijkt dat de derde vennoot werkzaamheden verricht in Cultura ten behoeve van en in dienst van Cultura. 

Hoewel het voor mijn fractie duidelijk is dat dit “over de rand is”, besef ik ook dat mijn fractie niet de maat der dingen is. Zeker niet als het gaat om integriteit in Ede. We hebben daarom de volgende vragen aan het college voorgelegd:

1.     Is het college van B&W bekend dat de directeur/bestuurder van Cultura via Cultura aan zichzelf de betreffende opdracht heeft verleend?

a.     Zo ja, wat vindt het college van B&W van deze handelswijze?

b.     Zo nee, wat vindt het college van deze handelswijze?

2.     Kunnen Cultura en de gemeente Ede de benodigde onafhankelijke afstand bewaren tot het betreffende commerciële bedrijf?

3.     Bent u van mening, dat bij deze besteding van gemeenschapsgelden belangenverstrengeling heeft plaats gevonden, in ieder geval de schijn van belangenverstrengeling bestaat?

a.     Zo ja, welke activiteiten gaat u in de richting van de stichting Cultura c.q. de Raad van Toezicht van Cultura, ondernemen?

b.     Zo nee, waarom niet?  

4.     Als u van mening bent dat hier sprake is van belangenverstrengeling dan wel de schijn van belangenverstrengeling, welke actie gaat u dan ondernemen om dit soort zaken te voorkomen bij instanties waar de gemeente een subsidierelatie mee heeft in het algemeen en bij Cultura in het bijzonder?

Aan de hand van de antwoorden zullen we kijken hoe we hiermee verder gaan en welke gevolgen dit moet hebben voor zowel de directeur/bestuurder, de raad van toezicht en wellicht het college.

In bijgaand filmpje is een uittreksel uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel voor Centraal Gelderland te zien. Het gaat om de inschrijving van WenO-online.