Er ligt al lang een wens om de raadzaal te renoveren. Toeschouwers vinden het kil, koud en de akoestiek laat ook nog te wensen over. Er is eigenlijk niet veel veranderd aan de raadszaal sinds de in gebruik name in de jaren 70. Om ons te informeren zijn we vandaag met een kleine delegatie naar de raadszalen van Nijmegen en Maastricht wezen kijken. Twee heel verschillende zalen. In Nijmegen gaat het om een gerenoveerde zaal waarbij veel harde materialen zijn gebruikt. De raadsleden zitten in een cirkel en kunnen vrijwel altijd elkaar zien als ze spreken. Ze spreken ook vanaf hun plaats en niet zoals in Ede vanaf een centrale katheder. Ook bij interrupties. Dit komt de snelheid en de levendigheid van het debat waarschijnlijk wel ten goede maar voor de toehoorder is niet meteen duidelijk wie spreekt. Via een groot scherm is overigens wel te volgen wie spreekt. Ook wordt informatietechnologie gebruikt voor de stemming en het bijhouden van de spreektijden. De toehoorders zitten overigens aan de zijkant. In Ede zit het publiek boven de raadszaal waardoor een natuurlijke scheiding is tussen raadsleden en dus de besluitvorming en de achterban. In Maastricht is veel hout in de raadszaal verwerkt. De zaal gaf daardoor een warme indruk. De raadsleden zaten in een binnenring en een buitenring waarbij een deel van de leden tegenover elkaar zitten. Gesproken wordt vanaf een katheder. Maar deze was zodanig opgesteld dat sommige raadsleden heel erg moesten draaien om de spreker te kunnen zien. Dit was min of meer opgelost door de spreker te projecteren op een groot scherm. Ook hier is gebruikt gemaakt voor informatie en communicatie technologie voor het stemmen. De toeschouwers zaten wel vrij ver weg en keken de meeste raadsleden op de rug. Geen ideale positie om het debat te kunnen volgen. Het is mij duidelijk geworden dat je goed moet nagaan waar je de raadszaal voor wil gebruiken. Is dit alleen als zaal waar de gemeenteraad haar vergaderingen houdt of moet de ruimte een multifunctionele rol spelen. In het eerste geval kun je de ruimte natuurlijk optimaal inrichten voor de raad en de besluitvorming. In het laatste geval moet je de ruimte bijvoorbeeld snel anders kunnen indelen.

Hierbij een blik vanuit het stadhuis van Maastricht op de Wilhelminabrug over de Maas.

Het Presidium bestaat uit de burgemeester en de fractievoorzitters. Iedere maand zitten we bijeen om over Ede in brede zin te praten. Het gaat dan over het reilen en zeilen in Ede en de maatregelen die hiervoor moeten worden genomen. Denk dan aan specifieke veiligheidsmaatregelen. Maar we spreken ook over de wijze van besturen zoals de manier waarop het dualisme wordt ingevuld. Meestal is de bespreking een aanzet om te komen tot een bredere bespreking in de commissies. Zo af en toe gaan we de “hei” op en vandaag was het weer eens zo ver. We trokken naar een jagershut op de Hoge Veluwe. Gewoon met de benen op tafel eens bespreken wat we nu eigenlijk willen met Ede. Ik vind dat altijd wel apart want juist in de politiek liggen de meningen verdeeld en moet je dus strijden voor een “onsje meer”. Je kunt er dus niet vanuit gaan dat alle Presidium leden hetzelfde willen met Ede. Bij het besturen van een bedrijf is dit meer eenduidig. Daar liggen de meningen over de koers doorgaans dichter bij een. En zo niet, dan haken een of meer bestuurders snel af. Daarom kun je een gemeente ook niet zondermeer vergelijken met een bedrijf. Maar dat maakt het juist veel interessanter. Want probeer dan maar eens tot een gezamenlijke visie te komen. Dan moet je af en toe los komen van je politieke kleur en dus ook over je eigen schaduw heen kunnen stappen. Vanzelfsprekend kan de ene persoon dat beter dan de andere. Het was een zinvolle bijeenkomst waarbij we hebben stilgestaan bij:

• internationalisering en meer bijzonder de stedenband met Chrudim,
• de manier waarop de burger het beste kan worden betrokken bij de besluitvorming,
• mogelijke vergadervormen en
• de gemeentelijke bedrijfsvoering

Wat betreft internationalisering heb ik (nogmaals) gezegd dat de stedenband met Chrudim kan worden afgebouwd. De redenen om deze te starten zijn allang achterhaald. Kijk uit naar nieuwe banden en laat je dan leiden door motieven die gekoppeld zijn aan je ambities. Ik noem dat altijd de drie H’s: Handel, Hulp en Historie. En wat betreft het betrekken van de burger. Meestal hoor je dat dit zo vaak als mogelijk en zo vroeg als mogelijk moet gebeuren. Ik durf daar vraagtekens bij te zetten. In de besluitvorming kun je een aantal fasen onderscheiden: beeldvorming, meningsvorming en besluitvorming. In de beeldvormingfase kun je wel burgers betrekken maar je hebt dan zelf ook nog nauwelijks een beeld. Dat geeft niet maar de burger moet dan ook nog niet al te veel verwachtingen hebben over wat met zijn of haar inbreng wordt gedaan. Maar die verwachtingen zijn doorgaans wel erg hoog. En dan ligt teleurstelling op de loer en vervolgens haakt die zelfde burger al roepend “de politiek luistert niet” af. Dat vergt wel een investering in het managen van de verwachting.

Vorige week werd ik benaderd door een leerlinge van het Pallas Athene College. Zij was bezig met een praktische opdracht over het Enka terrein en hiervoor moest zij een aantal mensen interviewen. Zij wilde ook graag de mening van de politiek weten en zo kwam zij bij mij. Omdat ik aan het einde van de middag toch op het gemeentehuis moest zijn in verband met het Presidium hebben we voor deze vergadering met elkaar gesproken. In het Presidium hebben we het gehad over het stoppen van het programma “de verrassing” op de lokale omroep omdat er weinig animo van de fractievoorzitters was. Iedere dinsdag voor de raadsvergadering berichtte dit programma hierover. Eigenlijk kon de redactie alleen rekenen op de fractievoorzitter van D66, Marcel van Dalen, en op mij. Ik heb al eerder geschreven dat ik het zeer merkwaardig vind dat zo’n mogelijkheid van “exposure” zo wordt onderschat. Het bleek dat de fractievoorzitters zo’n uitzending toch lastig vinden. En niet alleen “agenda technisch” bleek na enig doorvragen. De PvdA fractievoorzitter zei in alle eerlijkheid dat zijn fractiegenoten het lastig vinden om voor de radio over onderwerpen te spreken waarin ze niet goed zijn ingevoerd. Ik denk dan praktisch. Stuur gewoon de fractievoorzitter, die moet in grote lijnen weten wat er speelt en van hem of haar mag je ook enig improvisatie talent verwachten. Detail kennis is ook niet echt nodig voor de radio. Dat maakt de boodschap alleen maar te ingewikkeld. Maar zo dacht niet iedereen. Met het schrappen van de uitzending heeft de lokale politiek een schot voor open doel gemist. Verder hebben we gesproken over de vergadercyclus van de commissievergaderingen. Sinds een half jaar zijn de commissievergaderingen op twee dagen geconcentreerd. Dit bleek toch allemaal problemen te geven. Zo heb ik als lid van de commissie AZ&M vorige week een uur moeten wachten op de wethouder omdat hij nog in een andere vergadering zat. Ook was de ruimte waar we zaten helemaal niet toegerust op de toestroom van mensen. Het gaf allemaal een zeer rommelige en weinig professionele indruk. We gaan daarom ook zo snel mogelijk terug naar de oude situatie. Dus in een week iedere avond een commissievergadering. In de avond heb ik samen met Nelly van den Berg de extra fractievergadering van 3 juni voorbereid. We spreken dan over onze strategie voor de komende twee jaar, op weg naar de verkiezingen.

Vanmiddag zat ik weer op het stadhuis voor het Presidium. Het is de laatste officiële bijeenkomst voor het kerstreces. Niet zo’n ingewikkelde agenda. Even bijpraten over de aanpak van de evaluatie stedenband Chrudim, het onderzoek naar de Dikkenberg en de offertes over de raadsuitzendingen via internet. Verder bespraken we:

• de lange termijn agenda waarop de grote onderwerpen staan genoemd en wanneer ze worden behandeld,
• de integriteit van raadsleden c.q. fractievolgers. Welke nevenfuncties en hoofdfuncties hebben zij naast het raadswerk,
• het afscheid van burgemeester Tineke Netelenbos en de installatie van burgemeester Cees van der Knaap

In de rondvraag heb ik de in mijn ogen rommelige en te lange raadsvergadering nog aan de orde gebracht. Dieptepunt was een ter plekke toegevoegd agendapunt en vervolgens het unaniem instemmen met een motie bij dit agendapunt terwijl we de motie niet hebben gezien. Dan vertrouw je maar op de ander. Niets mis mee natuurlijk maar of het allemaal politiek verantwoord is? Ik kreeg de handen echter niet op elkaar. De presidium leden herkenden mijn klacht nauwelijks. Bovendien had ik natuurlijk altijd een schorsing voor een leespauze kunnen aanvragen of eventueel niet kunnen instemmen met de motie. Ja, dat is zo. Ik zal het onthouden. Ook heb ik de verslaglegging van de raadsvergadering aan de orde gebracht. De fractie van de PvdA kreeg daar ook weer in mijn ogen credits waar dit niet terecht is. Het ging over het onderzoek naar de Dikkenberg. Tot slot heb ik mijn bezorgdheid geuit over de felle reacties die ik de laatste tijd van burgers ontvang over de communicatie van de gemeente. Is dit nu incidenteel of is er iets structureels aan de hand? Dit is een lastig punt want soms is de communicatie best wel goed maar valt het antwoord niet in de smaak. En dan volgt teleurstelling en ligt frustratie op de loer. Maar soms is er ook sprake van echt slechte communicatie. De leden herkende dit wel en zagen ook dat er soms weinig respect is voor elkaars standpunt. Een mooi voorbeeld was de overhandiging van een paar duizend handtekeningen afgelopen donderdag over de ontsluiting van Ede oost op de A12. In de toespraken werd niet geschroomd om van allerlei veronderstellingen en complotten uit te gaan. Ook liepen de kinderen rond met de gedachte dat de gemeente hun boerderij afpakt. Dat zal nog een hele teleurstelling zijn voor deze mensen als “hun” ‘I’ variant afvalt. We zullen het blijven uitleggen maar of dat helpt?