Ooit waren er mooie plannen. Het gebied tussen Cinemec en de Stadspoort zou onder de naam "Valley Center" worden ontwikkeld tot een "regionaal ontmoetingscentrum" met een hotel, een bioscoopcomplex, een congrescentrum, een evenementenhal, een centrum voor sport en gezondheid inclusief indoor ijsbaan, een financieel centrum, appartementen, een restaurant en een parkeergarage in de geluidswal. Deze ontwikkeling was in handen van Cinemec Plus. Hier was er dus al sprake van het bouwen van een parkeergarage maar wel pas nadat er voldoende volume is, omdat de garage anders niet exploitabel is. De contracten tussen Cinemec plus en de gemeente Ede zijn op 11 april 2006 getekend maar toch is er op een gegeven moment een kink in de kabel gekomen. De gemeente heeft de relatie met Cinemec Plus beëindigd en is vrij snel daarna in zee gegaan met de eigenaar van Cinemec om grond over te dragen zodat een parkeergarage kon worden gebouwd. In dit licht is het merkwaardig om diezelfde eigenaar bij omroep Gelderland te horen zeggen dat "geen enkele bioscoop in Nederland een parkeergarage heeft". De eerste vraag die dan opkomt is "en waarom bij Cinemec dan wel?". Maar de eigenaar geeft direct zelf het antwoord want "Cinemec heeft gelet op de verwachte gebiedsontwikkeling met vooruitziende blik een parkeergarage neergezet". Hij heeft dus gewoon een ondernemersrisico genomen door voor de muziek uit te lopen. En met de kennis van nu blijkt die vooruitziende blik toch wat troebel. Maar dat is nog geen reden om nu gemeenschapsgeld in te zetten om dit risico alsnog af te dekken.

Merkwaardig is ook dat de eigenaar van Cinemec in Edestad aangeeft dat "zorgen voor parkeerplaatsen" een rol van de gemeente is. Toch heeft juist hij, na grondoverdracht door de gemeente, zelf de parkeergarage gebouwd. Zijn hier door de gemeente wellicht verwachtingen gewekt of nog erger, toezeggingen gedaan? Dat zou kunnen verklaren waarom er in 2010, zelfs nadat een negatief ambtelijk advies is uitgebracht, toch een lening is toegekend aan Cinemec nadat zij door de parkeergarage in de problemen kwam. Dat zou ook kunnen verklaren waarom nu de lening wordt opengebroken en Cinemec meer ruimte krijgt. Want hiermee krijgt een commercieel bedrijf op zijn zachts gezegd een opvallende uitzonderingspositie. Kortom, wordt het niet eens tijd om te onderzoeken wat de rol van de gemeente was bij de bouw van de parkeergarage?

Op 6 februari besprak de raad een voorstel om aan Cinemec een lager rentepercentage toe te kennen en de leenperiode te verlengen op de in 2010 aan haar toegekende lening. Het geld dat dan niet hoeft worden uitgegeven aan rente kan worden ingezet voor de aflossing. Dit is voor Ede dus een verslechtering van de voorwaarden maar nu is er wel een kans dat de gemeente tenminste nog iets terugziet van de rente en het leenbedrag. Want Cinemec heeft de laatste jaren geen rente meer betaald. De betalingsachterstand loopt tegen de €400.000.

We zitten in een rattenval. Het voorstel niet toekennen betekent dat we ons geld zeker kwijt zijn. Dan gaat Cinemec namelijk failliet. Dat maakt het (psychologisch) aantrekkelijk om mee te gaan met het voorstel. Maar feitelijk mag het verleden bij de besluitvorming helemaal geen rol spelen en is het enige criterium "hoe reëel is het dat we met het nieuwe voorstel Cinemec redden en we nog iets van ons geld terug zien?". Want als die kans gering is kun je beter nu je verlies nemen in plaats van door te modderen. Om dit te kunnen beoordelen heeft de fractie van GroenLinks/PE inzicht nodig in:

• Het toekomstig verdienmodel van Cinemec
• De juridische implicaties van de beoogde afspraken
• De afspraken met de huisbankier van Cinemec de Rabobank

Het verdienmodel moet voldoende inkomsten genereren om de lasten te kunnen opbrengen. Tot op heden is dat niet zo dus zien we graag een plan van aanpak.

Bij de juridische implicaties gaat het niet alleen of dit wel mogelijk is maar ook of er geen sprake is van staatssteun. Hier moet ook de financiële relatie tussen de Taxongroep en de Taxongroep 2 worden onderzocht. Beide ondernemingen zijn op hetzelfde adres in Ede ingeschreven. Officieel verstrekt Ede de lening aan de Taxongroep waar Cinemec onderdeel van uit maakt. Maar waar de Taxongroep geen rente aan Ede overmaakt, tekent de Taxongroep 2 intentieverklaringen in Nijmegen en Utrecht om bioscoop complexen te bouwen.

De afspraken met de Rabobank zijn van belang omdat we dan weten hoeveel geld er naar de bank gaat en of het wel mogelijk is dat Cinemec de rente van de lening, verstrekt door Ede, kan betalen. Want dat was tot op heden niet zo. De Rabobank stond vooraan om haar rente te ontvangen en Ede kon met een achtergestelde lening hopen dat er nog wat geld voor haar overbleef. De laatste jaren bleek dit dus ijdele hoop.

Achteraf, met de ogen van nu, kunnen we constateren dat het verstrekken van de lening in 2010 (zie mijn blog van 13 februari 2010) een volstrekt verkeerde beslissing van de raad was. Voeg daarbij het negatief ambtelijk advies dat door het college is genegeerd en boven water kwam na een onderzoek van de rekenkamercommissie, en het is duidelijk dat het college ons in de nesten heeft gewerkt.

Op 24 januari heeft mijn fractie raadsvragen gesteld over het niet betalen van rente door Cinemec.

Recent was Cinemec positief in het nieuws. In de kerstperiode heeft Cinemec een record aantal bezoekers mogen ontvangen. Verder zijn zichtbaar een aantal uitbreidingen aan het complex. Deze drukte en bedrijvigheid doet mijn fractie goed, maar doet ook de vraag opkomen: "en onze rente dan?".

Want, in 2010 heeft de gemeente Ede moeten bijspringen met een lening van €2 miljoen. Nog vreemder in het licht van bovenstaande successen is het dat Cinemec vanaf april 2011 geen cent rente van deze lening heeft terugbetaald.

Een kort historisch overzicht geeft het volgende beeld:

• In 2010 is aan Cinemec een geldlening verstrekt van €2 miljoen voor 5 jaar onder de voorwaarden: aflossing ineens in 2015 en tegen een marktconforme rente van 5%
• In 2010 is rente betaald maar vanaf april 2011 niet meer. Cinemec blijft dus achter met de (rente) betalingen
• Vanaf 2010 zijn er besprekingen om tot een oplossing te komen
• Ook is in 2013 een extern bureau (Deloitte) gevraagd om een advies op te stellen over de ontstane financiële situatie
• De rente is opgeschort en als dubieus aangemerkt en er is een voorziening voor getroffen in de gemeentelijke boekhouding
• In september 2013 heeft de rekenkamercommissie in haar rapport over geldleningen verstrekt door de gemeente, ook de lening aan Cinemec onderzocht en is een negatief ambtelijk advies hierover boven tafel gekomen

Zowel op 13 februari 2010 als op 21 september 2013 schreef ik hier al over op deze website.

Het rapport van Deloitte is in november 2013 niet openbaar gemaakt omdat "de eigenaar van Cinemec op het laatste moment nog graag een variant toegevoegd zag" om nader te onderzoeken. Tot op heden is niets meer vernomen van het onderzoek en de rapportage.

We hebben daarom de volgende vragen gesteld:

1. Zijn de recente positieve geluiden met betrekking tot Cinemec voor het college aanleiding om de leiding van Cinemec aan te sporen nu toch eens serieus werk te maken van het terugbetalen van de rente?
2. Volgend jaar, in 2015, moet de lening van €2 miljoen ineens worden terugbetaald. Heeft u er vertrouwen in dat dit ook gaat gebeuren en zo ja, waarop baseert u dat vertrouwen?
3. Kan het rapport van Deloitte openbaar worden gemaakt?

Deze week besprak de Gemeenteraad het rapport van de rekenkamercommissie over geldleningen door de gemeente. Beetje vreemd, een gemeente als "bank van lening", maar het is niet ongebruikelijk. Soms is het te begrijpen zoals bij Woonstede maar soms is het wat minder begrijpelijk zoals bij ziekenhuis Gelderse Vallei (€14,7 miljoen) en bioscoop Cinemec (€2 miljoen). Dat zijn ook meteen de leningen die centraal staan in het rapport. En van die twee leningen ging alle aandacht uit naar Cinemec. Dit ligt voor de hand want waar het ziekenhuis keurig de lening terugbetaald doet de bioscoop dit niet. De betalingsachterstand is daarom al opgelopen tot €225.000. Bovendien is het publiek belang bij het ziekenhuis eenvoudiger in te zien dan bij de bioscoop. Daar gaat het hoe je het wendt of keert, gewoon om een lening aan een ondernemer.

Belangrijk punt uit het rapport was dat er een negatief ambtelijk advies is uitgebracht over de lening aan Cinemec maar dat dit advies nooit aan de Raad is overhandigd en dus geen enkele rol heeft gespeeld bij de besluitvorming destijds. Het komt wel vaker voor dat een ambtelijk advies terzijde wordt geschoven maar laat dit dan, zeker in een dergelijk gevoelig dossier, aan de Raad weten en geef ook aan wat de reden is. De wethouder koos zijn woorden zorgvuldig. Letterlijk zei hij dat "de raad voldoende informatie heeft ontvangen om een zorgvuldige afweging te maken". Dit betekent niet automatisch dat de Raad ook alle informatie heeft ontvangen. En de discussie verschuift dan naar 'wat is voldoende' en 'wie bepaalt dat'. De wethouder deed het af met "de Raad heeft er ook niet om gevraagd". Maar als dat de intentie is van de beoogde samenwerking tussen college en Raad, dan is die gebouwd op wantrouwen. Dat kan, maar dan komt er een heel andere oppositie. Wij werken liever vanuit vertrouwen.

Mijn fractie vond het al onbevredigend dat een lening van dergelijke omvang naar een ondernemer gaat. Om die reden hebben wij destijds niet ingestemd. Zie mijn blog "bank van lening" van 13 februari 2010. Maar nu er een negatief ambtelijk advies ligt, Cinemec een betalingsachterstand heeft maar wel verbouwd en investeringsplannen heeft voor een aan de bioscoop gelieerde bv., willen we hier openlijk over debatteren. Daarom is een verzoek ingediend om dit te agenderen.