Eric Leltz  RSS feed    

Online monitoring

Donderdag 26 augustus 2021

Eric Leltz
Onlangs kwam aan het licht dat het Openbaar Ministerie (OM) met het achterhalen van verdachten via het kentekenregistratiesysteem flink over de schreef gaat. Met een geavanceerd systeem van camera’s boven de Nederlandse snelwegen worden dagelijks miljoenen kentekens van auto’s geregistreerd. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld bewegingen van verdachte auto’s worden nagegaan, Dat dit van nut kan zijn bleek onlangs bij de snelle aanhouding van twee verdachten van de moord op Peter R. de Vries. Naast foto’s van kentekens worden echter ook foto’s van de auto’s gemaakt én van de inzittenden. Dit is aan de ene kant natuurlijk heel praktisch voor opsporingsdiensten maar omdat een wettelijke kader ontbreekt is het aan de andere kant ook strafbaar. Als zelfs het OM de wettelijke regelgeving niet kent of niet in acht neemt, staat haar geloofwaardigheid op het spel. Dat ook de gemeentelijke overheid nog een lesje te leren heeft als het gaat om online-monitoring en privacy bleek onlangs uit een onderzoek van de NHL Stenden Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen. 

Uit dit onderzoek blijkt dat gemeenten op social media Facebook-groepen en Twitter-profielen in de gaten houden om zicht te krijgen op mogelijke ongeregeldheden als rellen en demonstraties. Een op de zes onderzochte gemeenten gingen zelfs zo ver dat ze zonder restricties gebruik maakte van gefingeerde Facebook-namen en nepaccounts. Ook werd Marktplaats afgestruind op zoek naar inwoners met bijverdiensten.

Als ambtenaren, buiten een wettelijk kader om, dit soort online onderzoeken doen liggen willekeur, positioneel machtsmisbruik en privacyschending op de loer. Daarnaast bestaat het gevaar dat persoonsgegevens worden gelekt. Ook zijn dit ernstige inbreuken op de rechten van inwoners die de bevoegdheden van gemeentes dan ook verre te boven gaan. Zelfs aan de politie en inlichtingendiensten is deze vorm van online-monitoring alleen onder strikte regelgeving voorbehouden.

Uit het onderzoek blijkt verder dat bij ongeveer eenderde van de onderzochte gemeenten geen functionaris gegevensbescherming is betrokken bij online-monitoring terwijl dat wettelijk wel verplicht is. De onwetendheid is groot want de ambtenaren waren zich er vaak niet van bewust dat ze de wet overtraden. Dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) niet inhoudelijk kon reageren op de resultaten van het onderzoek omdat “ze nog bezig zijn met een inventarisatie van online-monitoring” is veelzeggend. De slapende hond is nog maar net wakker geschrokken.

Je kunt er op wachten dat wanneer gegevens worden verzameld de wettelijke kaders op de proef worden gesteld en over de randen van het toelaatbare heen wordt gekeken. Alleen daarom al is het verstandig als gemeenten een begin maken met een intern gesprek over wat wel en niet mag. Daarbij dient vanzelfsprekend de huidige wetgeving als uitgangspunt. Vervolgens zullen de resultaten van de gesprekken hun weerslag moeten krijgen in de interne cultuur. Daarmee voorkom je dat een individuele ambtenaar zich achter zijn laptop een inspecteur Clouseau waant.

Geplaatst in Gemeente.nu | Er zijn geen reacties
 

Archief



Rubrieken


Made by DeeWeeDee