Eric Leltz  RSS feed    

Bouwen, bouwen, bouwen

Vrijdag 13 maart 2020

Eric Leltz

Samenvatting

Gemeenten bebouwen ieder stukje (snipper)groen in de stad om de vraag naar woningen bij te houden. Hierdoor wordt de stad een anonieme en massieve stenen massa. Dit gaat ten koste van de leefbaarheid. Om het tij te keren zullen bestuurders veel creatiever moeten worden.

Bouwen

Onder druk van de vraag naar woningen zijn gemeenten in rap tempo bezig om groenstroken vol te bouwen. Soms, om de weerstand wat te verdunnen, met het label ‘tijdelijk’ erop. Door dit soort ‘postzegel-projectjes’ ontstaat een anonieme en massieve stad. Om het verlies van groen te compenseren worden bushokjes voorzien van groene daken en worden subsidies verleend voor groene schuurdaken. Dat compenseert onvoldoende de plekken waar inwoners eerst konden recreëren. Bestuurders moeten vooruit kijken en hierbij een afweging maken van belangen. Dat wordt nu, onder druk van de woningvraag, onvoldoende gedaan. Zodoende ligt de nadruk veel te veel op het bouwen van woningen en waar mensen dicht op elkaar wonen, gaat de leefbaarheid drastisch achteruit. Voorbeelden als de Brusselse en Parijse banlieues spreken boekdelen. Voor je het beseft zijn de ‘oplossingen’ van vandaag de problemen van morgen.

Groen

Planten en bomen hebben een grote invloed op de kwaliteit van de leefomgeving. Groen verfraait de omgeving, geeft ruimte aan ontspanning en beweging, zorgt daardoor voor sociale verbindingen en dempt het verkeerslawaai. Daarnaast verbeteren bomen de structuur van de bodem en zorgen ze er voor dat meer water kan worden vastgehouden waardoor er bij hevige regenval minder wateroverlast is. Bomen geven ook schaduw en bevochtigen de lucht. Hierdoor worden extreme temperaturen in de stad beperkt en voelt het koeler. ‘Last but not least’, een groene omgeving levert een belangrijke bijdrage aan de luchtkwaliteit in de stad door het verlagen van de hoeveelheid fijnstof. De verborgen medische kosten van een slechte luchtkwaliteit voor de maatschappij zijn volgens berekeningen van het Astmafonds uit 2015 €4 miljard per jaar. Een onderzoek van Wageningen University & Research uit 2018 geeft zeven redenen om te investeren in groen in de stad.

  1. Groen vermindert de kans op wateroverlast
  2. Groen verkoelt de stad in de zomer
  3. Groen draagt bij aan een betere gezondheid en een hoger welzijn
  4. Groen draagt bij aan sociale cohesie
  5. Groen trekt bedrijven aan
  6. Groen zorgt voor biodiversiteit
  7. Groen verhoogt de waarde van huizen en kantoren en zorgt zo voor hogere lokale belastingopbrengsten. 

Door het ontbreken van groen wordt de drempel om even buiten te spelen steeds hoger. Kinderen spelen dan ook steeds minder buiten. Uit een in opdracht van ‘Jantje Beton’ in 2017 uitgevoerd onderzoek blijkt dat het aantal kinderen dat iedere dag buiten speelt in een jaar is gedaald van 20% naar 14%. En ongeveer 30% van de kinderen speelt nooit of maar één keer per week buiten. Vijf jaar geleden was dat nog 20%. 

Uitdaging

Lokale bestuurders dienen breder te kijken en niet alleen gericht te zijn op bouwen, bouwen, bouwen. Een balans vinden tussen korte en lange termijn doelen, tussen verschillende belangen, vraagt enige creativiteit om zoveel mogelijk groen te behouden. Natuurlijk is er al gekeken naar plekken die omgezet kunnen worden in woningen zoals voormalige bejaardenhuizen, scholen, kerken en kantoren. Maar benut daarnaast bestaande locaties beter. Bouw bijvoorbeeld over de weg, over sporen, ga de hoogte in en werk met verticale tuinen maar laat het bestaande groen zoveel mogelijk groen blijven. 

Op landelijk niveau ligt ook een opdracht. Maak minder dichtbevolkte streken aantrekkelijk om te wonen en te werken en stimuleer het bouwen op water. Drijvende woningen en tuinen zijn een aanwinst voor iedere stad. Dit is allemaal niet van de ene op de andere dag gerealiseerd maar degene die zegt dat het onmogelijk is toont te weinig creativiteit. Natuurlijk had deze opdracht allang moeten worden opgepakt. Door het ontbreken van visie is dit achterwege gebleven. Maar dat is nog geen enkele reden om er nu niets meer aan te doen. Hier ligt een mooie uitdaging voor landelijke en lokale bestuurders.

Dit artikel verscheen eerder op www.gemeente.nu

Minachting

Vrijdag 14 februari 2020

Eric Leltz

Toen Donald Trump zeer zelfingenomen het applaus voor zijn verkiezingsrede, voor deze gelegenheid verpakt als ‘State of the Union’, in ontvangst nam zag je Nancy Pelosi, voorzitster van het Huis van Afgevaardigden, achter hem zijn afgedrukte speech verscheuren. En natuurlijk, dolle Donald had voorafgaand aan de speech haar uitgestoken hand geweigerd, maar het was waardiger geweest als zij zich niet had verlaagd tot zijn spel door op een dergelijke wijze haar minachting te tonen.

In het Duitse Thüringen werd Thomas Kemmerich verkozen tot minister-president. Dat ging met steun van de rechtse AfD. Dat doet pijn maar het is wel volgens de democratische spelregels verlopen. Een goede gelegenheid om de nieuwe premier hiermee te feliciteren. Maar daar dacht de linkse mevrouw Hennig anders over. Ze toonde zich een slecht verliezer en liep met een bos bloemen op Kemmerich af. In plaats van deze bos aan hem te geven, al dan niet vergezeld van drie ‘rondemiss’-zoenen, gooide zij de bloemen voor zijn verbaasde gezicht op de grond alsof zij voor zijn graf stond. Weinig fijngevoelig, weinig fatsoen en veel minachting.

Guy Verhofstadt, de fractieleider van de liberalen en democraten in het Europees parlement, kon er ook wat van en vergeleek Kemmerich met Hitler. Niet alleen respectloos, het is ook nog eens smakeloos, zeker als je de speeches van Verhofstadt voor de geest haalt. Speeches waarbij steevast het ‘schuim op zijn bek’ staat. Maar ja, minister-president worden in een Duitse deelstaat en dan de ‘onderkoning van Europa’ niet vragen om toestemming, dat is natuurlijk ook een onvergeeflijke blunder.

Naast minachting voor een persoon, kan minachting ook gericht zijn op het (democratisch) proces.

Bij Groenlinks dreigde een lijsttrekkersverkiezing te komen. Ondanks een korte aanmeld-periode die ook nog eens liep tijdens het kerstreces, had een lid het lef gehad om zich verkiesbaar te stellen. Dat was tegen het zere been van het bestuur en zou een smetje zijn op de al in voorbereiding zijnde ‘Klaver-show’ op het congres. Dat moet de opmaat zijn naar de verkiezingen en daar past een Noord-Koreaanse verkiezingszege bij. Of nog beter, helemaal geen verkiezingen omdat alle leden unaniem achter de grote leider staan. En jawel, ‘na een gesprek met de voorzitter’ heeft de uitdaagster zich laten ringeloren. Met een ruggengraat van marsepein verpulverden haar ambities voor het lijsttrekkerschap. Ze mag nu een werkgroep leiden die zich richt op een klimaatneutraal Nederland in 2030. Hoe verzin je het? Het zal niet lang meer duren tot in de wandelgangen gniffelend wordt gesproken over de werkgroep ‘Kaltgestellt’.

Bij Farmers Defence Force, de radicale boerenactiegroep, gaat het in de overdrive en is er minachting voor persoon én proces. De woorden ‘nuance’, ‘fatsoen’ en ‘respect’ zijn in hun oprichtingsacte niet met inkt maar met melk geschreven en dus allang vervaagd. Bij hen is de democratie in goede handen zo lang ze er maar geen last van hebben en wordt gedaan wat zij op hoge toon eisen. Zo niet, dan is intimidatie je deel. Daarom hebben ze geen moeite om met een doodskist rond te rijden waar de namen van politici op staan, rijden ze met de tractor dwars door de voordeur en dreigen zij anderen als die in gesprek gaan met de minister en wellicht wel water bij de wijn willen doen.

Toch opvallend dat mensen die zichzelf democraat noemen moeite hebben met de spelregels van diezelfde democratie als het hen allemaal wat minder goed uitkomt. Hoeveel je ook van mening verschilt met een ander, als deze op democratische wijze op een bepaalde positie is gekomen, past het niet om de spelregels eigenhandig, eenzijdig en tijdens de wedstrijd aan te passen. Letterlijk of door druk uit te oefenen. Het lijkt op de voetballer die een kans verspeeld omdat hij twee meter over het doel schiet en dan gaat klagen dat het doel eigenlijk twee meter hoger had moeten staan.

Minachting toont onmacht en onvolwassenheid. Dat past niet bij het leiderschap dat we nodig hebben om ons door de transitie-tijd te loodsen. Dan heb je leiders nodig die we kunnen vertrouwen en die we willen, die we kunnen en die we durven te volgen.

Archief



Rubrieken