In de periode van 25 juli tot en met 23 augustus zal Pro-Rail werkzaamheden uitvoeren aan het spoor nabij station Arnhem. Hierdoor is de spoorverbinding tussen Ede-Wageningen en Arnhem “tijdelijk buiten werking”. De werkzaamheden zijn nodig om een betere, snellere en frequentere verbinding te krijgen tussen Arnhem en Nijmegen en tussen Arnhem en Utrecht. In de bouwperiode wordt station Ede-Wageningen een eindstation voor alle treinen uit Utrecht. De passagiers die willen doorreizen naar Arnhem zullen met bussen worden vervoerd. Andersom geldt dat passagiers uit de richting Arnhem en Nijmegen met de bus naar Ede komen.

Volgens de dienstregeling rijden er vanuit station Ede-Wageningen 6 treinen per uur naar Arnhem en komen er 6 treinen per uur aan vanuit Arnhem. Daarnaast zijn er ook doorgaande (internationale) treinen. Een globale schatting is dat er tijdens de spits 500 tot 1000 passagiers in een trein zitten. In een bus kunnen maximaal 60 passagiers. Ook als we er van uitgaan dat een aantal passagiers een alternatief route dan wel een alternatief vervoermiddel gebruiken en we rekening houden met de vakantieperiode, dan zal het aantal bussen dat station Ede-Wageningen extra aandoet toch hoog zijn.

Omdat het bij mijn fractie niet duidelijk is wat de gevolgen van deze passagiersstromen over de weg zijn hebben we hier onder meer de volgende vragen over gesteld aan het college van B&W:

1. Hoeveel personen moeten door deze werkzaamheden per uur met de bus worden vervoerd van en naar station Ede-Wageningen?
2. Hoeveel bussen komen dan extra aan op station Ede-Wageningen en vertrekken daar?
3. Wat is de route over Edes grondgebied van en naar station Ede-Wageningen van deze extra bussen?
4. Welke maatregelen zijn genomen om de overlast voor andere weggebruikers op deze route en aanwonenden van deze route te beperken?
5. Moeten door de gemeente Ede extra kosten worden gemaakt? Zo ja, hoe hoog zijn deze kosten en kunnen deze op Pro-Rail worden verhaald? 

De olieramp in de Golf van Mexico zal het bruto binnenlands product van de omringende landen doen stijgen. Zo was het ook in Alaska toen daar in 1989 de olietanker Exxon Valdez de grootste milieuramp tot dan toe veroorzaakte. Maar het bruto binnenlands product van Alaska steeg want er was nog nooit zoveel activiteit in het land en de hotels, restaurants, winkels en benzinestations deden goede zaken. Het voorbeeld laat zien hoe absurd het is om alleen te kijken naar economische groei als indicator van vooruitgang. De kwaliteit van het leven laat zich niet meten in geproduceerde eenheden. Een cynicus zou kunnen zeggen: “laat maar zo veel mogelijk ongelukken gebeuren want dat schept werkgelegenheid”.

Kwaliteit wordt te vaak en te snel vertaald in kwantitatieve eenheden als geld en tijd die dan ook maar meteen SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden) moeten zijn. Maar het is een zwakke afgeleide van kwaliteit. Het zo (kosten) efficiënt mogelijk werken, lees snel werken, is belangrijker dan kwaliteit. Zo kan het dat de thuiszorg medewerkers in eenheden van 7 minuten de klussen moet zien te klaren. En ook bij jeugdzorg, politie en bij opleidingen wordt gewerkt met tijdseenheden. Het vraagt lef om dit los te laten en veel meer te sturen op vertrouwen in elkaar. Stel je voor dat iemand naast Marten Luther King had gestaan toen hij uitriep “I have a dream” en dan kortweg vraagt “oh ja meneer King, en wat kost dat dan en wanneer is dat af?” Dan was het niets geworden en de bewoner van het Witte Huis had vandaag waarschijnlijk niet Obama geheten.

Het is tijd om anders naar onze samenleving te kijken en meer waardering te krijgen voor zaken die minder tastbaar zijn en minder gemakkelijk in geld zijn uit te drukken. Zo is een bos waar mensen op zondagachtend met plezier wandelen van onschatbare waarde. Daar zit het echte geluk in. Daar kan de opbrengst van de grond bij de verkoop aan een projectontwikkelaar niet tegen op. Zelfs niet als we daar een deel van de opbrengst van de verkoop van de huizen, die er ongetwijfeld op worden gebouwd, bij optellen. We moeten ook maar eens rekening houden met de niet meetbare maar wel voelbare baten en lasten.

Dat we nog een lange weg te gaan hebben zien we bij de C02 uitstoot door het gebruik van fossiele brandstof. De schade aan het milieu wordt zelden meegeteld bij de kostprijs van het product.

Het college heeft besloten om de bespreking van de meerjarenbegroting 2010-2014, die in juni zou plaatsvinden, uit te stellen tot na de zomer ”omdat de financiële onzekerheden groot zijn“ en ”omdat onduidelijk is hoe snel de vorming van een nieuw kabinet zal verlopen”. De toekomst wordt door dit college dus nog niet echt ingevuld en dat terwijl de meerjarenbegroting niet sluitend is.

In het Bestuursconvenant is aangegeven dat voor 2011 een ombuiging van € 3 miljoen moet worden gerealiseerd maar hoe blijft dus onduidelijk terwijl verenigingen en instellingen al wel bericht hebben ontvangen dat ze gekort gaan worden. En ook de bedrijven en inwoners van Ede zullen wel nieuwsgierig zijn naar waar het pijn gaat doen.

Van een college verwacht je een proactieve houding zodat ze een baken in deze onzekere tijd is. Maar niets van dit alles. We zagen deze afwachtende houding al eerder toen het college in november 2009 door de raad met een motie moest worden gedwongen om invulling te geven aan de financiën. En natuurlijk kun je nu nog niet precies aangeven hoe en waar er bezuinigd gaat worden maar je kunt al wel op de onzekere situatie inspelen. Dit kan door aan te geven waar je verwacht te bezuinigen en waar je dit zeker niet gaat doen. Dan kun je vervolgens scenario’s opstellen: wat doe je als het tegenzit en wat doe je als het meezit. Met deze scenario’s in de hand kun je snel inspelen op veranderingen.

Een discussie over hoe we de financiële crisis aanpakken had wat mijn fractie betreft allang gevoerd moeten worden. We hebben in oktober 2008 gevraagd om een visie van het college over de aanpak van de kredietcrisis. Toen dit niet kwam hebben we in januari 2009 de notitie “maak van een kikker een prinses” over de kansen die een crisis ook biedt aan het college aangeboden. In november 2009 heeft mijn fractie al aangegeven dat er een toekomstdebat gevoerd moet worden met inwoners, verenigingen, stichtingen, ondernemers en raad over wat we als gemeente wel en niet gaan doen. Met deze schets in de hand kunnen we vervolgens binnen de raad een kerntakendiscussie voeren. Dan plaats je de zaken in samenhang en kun je de activiteiten richten. Dan ook pak je als gemeentebestuur je verantwoordelijkheid op.

En als het college dit niet doet, dan doet mijn fractie dit. Dan zetten wij een dergelijke discussie op. Doet u mee? Ja, meld u dan aan bij mij.

Ik heb in eerdere blogs voorbeelden gegeven waar GroenLinks/PE mogelijkheden ziet om te bezuinigen:

o         12 december 2009: “een zware klus voor een licht college”

o         9 november 2009: “de weg naar de toekomst”

o         22 oktober 2009: “pleisters plakken”

o         7 april 2009: “het college kijkt naar buiten: grijs en bewolkt”

o         17 februari 2009: “blijf zitten waar je zit en verroer je niet”

o         19 januari 2009: ”maak van een kikker een prinses”

o         29 november 2008: “hoe raakt de kredietcrisis Ede?”

Bedrijven horen bij de economie dus een gezond vestigingsklimaat voor ondernemingen is van eminent belang. En dan moet, zeker met het oog op de lange termijn, goed gekeken worden waar die bedrijven zich vestigen binnen een gemeente en regio. Al die bedrijfsterreinen nemen namelijk ook ruimte in beslag en dit gaat weer ten koste van de schaarse open groene ruimte.

Een goede afweging kan worden gemaakt door bedrijfsterreinen duurzaam te ontwikkelen. Het gaat dan om het vinden van een evenwicht tussen sociale aspecten, milieu aspecten en economische aspecten waardoor de ruimte efficiënter wordt gebruikt, de milieubelasting vermindert en de bedrijfsresultaten verbeteren. Het gaat dus ook bij de ontwikkeling van bedrijventerreinen om de trits people/planet/profit. People voor de sociaal-maatschappelijke aspecten, planet voor de bescherming van het milieu en profit voor de economische ontwikkelingen. Dit bereik je alleen door een intensieve samenwerking tussen (lokale) overheid en bedrijfsleven.

Zo kan samen worden gekeken naar de inrichting van de terreinen. Vaak wordt nog eerst naar nieuwe locaties gekeken in plaats dat bestaande locaties worden geherstructureerd. Dit komt omdat nieuwe bedrijventerreinen sneller en goedkoper te ontwikkelen zijn. Maar het gevaar bestaat dat een bedrijf met het betrekken van een nieuwe locatie een oude locatie achterlaat en deze oude locatie snel verpaupert. En dit terwijl elders dus groene ruimte verloren gaat. Bij het inrichten gaat het ook om het gezamenlijk zorgen voor de energievoorziening door warmte en koude opslag, door het gebruik van wind- en zonne-energie en door er voor te zorgen dat de ruimtes rond de gebouwen groen blijven en eventueel kunnen worden ingezet als volkstuintjes of park. Bedrijven kunnen ook onafhankelijk van anderen veel aan duurzaamheid doen door kritisch te kijken naar de eigen bedrijfsvoering. De gemeente kan hierbij expertise inbrengen.

Het gaat bij het ontwikkelen van bedrijfsterreinen ook om realistische ramingen van behoeften, kosten en opbrengsten. Gemeenten schatten de behoefte aan bedrijfsterreinen vaak te hoog in omdat ze hun plannen nog onvoldoende op regionaal niveau bekijken. Er ontstaat dan een concurrentieslag tussen gemeenten. Om die reden heeft de provincie een regierol gekregen in de toewijzing van bedrijventerreinen zodat altijd een regionale visie aan de basis ligt van de ontwikkelingsplannen voor een individueel bedrijventerrein.

In Ede mogen we in dat licht nog wel eens heel goed kijken of de ontwikkelingen van bedrijfsruimten in Ede west, bij Cinemec en bij station Ede-Wageningen wel in balans met elkaar zijn.